zondag 25 maart 2018

Jesmyn Ward || Sing Unburied Sing

Women’s Prize for Fiction Longlist 



Wat een ongelooflijk triest verhaal. Het speelt zich af in een wereld van racisme en drugsverslaving in een gezin van gemengde afkomst: witte achterbuurt, ‘native’ Amerikaans enAfrikaans-Amerikaans. Dit gecombineerd met een totaal gebrek aan moederinstinct en spiritualiteit creëert een krachtige, verbijsterende roman.

Jojo, de hoofdpersoon, komt uit een gemengd gezin. Hij en zijn zusje Kayla worden vooral opgevoed door grootouders Pop en Mam; moeder Leonie is te verslaafd aan drugs en haar echtgenoot Michael. Mam is een ‘voodoo’ priester, Leonie en de kinderen zien geesten. Hun oom Given is vermoord door racisten in wat een jachtongeluk genoemd wordt. Zijn dood heeft een enorme impact op zijn ouders en zijn zus. Haar verslaving is niet zo maar uit de lucht komen vallen.

Sing Unburied Sing concentreert zich op twee gebeurtenissen die in korte tijd spelen: het sterfbed van Mam en Leonie die de kinderen meeneemt wanneer ze Michael gaat ophalen. Hij komt na een gevangenisstraf weer op vrije voeten . De keiharde wereld van drugsverslaving en de spirituele wereld komen samen in deze gebeurtenissen.

Twee geesten krijgen een rol in het verhaal: Given en Ritchie, een ex-gevangene die hoopt dat Pop hem kan vertellen hoe hij gestorven is zodat hij eindelijk de geestenwereld kan verlaten. Ik was zwaar geschokt door wat Pop vertelt over het leven in de gevangenis. Hij is voor een misgrijp van niets veroordeeld, hij overleeft zijn verblijf omdat hij toevallig honden kan africhten. Ritchie heeft dat geluk niet.Wat mij nog het meeste schokte was, dat de wreedste gevangen gebruikt worden om de rest te bewaken, met alle fatale gevolgen vandien. Het personeel staat erbij en kijkt ernaar.

Sing Unburied Sing wordt verteld door afwisselend Jojo, Leonie en Ritchie. Ward slaagt er zo in om relevante familiegeschiedenis op een geloofwaardige manier boven tafel te krijgen. Het biedt haar ook de kans om Leonie’s worsteling duidelijk te maken. Door haar liefde voor drugs en Michael is ze totaal egocentrisch geworden, niet in staat om zelfs de meest eenvoudige zorgtaken voor haar kinderen op te pakken - zorgen dat ze te eten krijgen bijvoorbeeld. Ward neemt ons mee in de gedachten van een drugsverslaafde en dat is bepaald geen fijne reis.

Ward beschrijft het leven in een armoedig deel van de USA. Gebrek aan opvoeding, opleiding, racisme, drugs zorgen ervoor dat het moeilijk is om keurig en netjes te blijven. Hoewel Afrikaans-Amerikanen geen slaven meer zijn, worden ze door hun buren nog wel zo gezien en behandeld. Het is eigenlijk een wonder, dat Pop en Mam erin geslaagd zijn keurige burgers te blijven die hun verantwoordelijkheid voor hun kleinkinderen serieus nemen (dit in tegenstelling tot Michaels ouders die de kinderen aan hun lot overlaten). Sing Unburied Sing gaat over wreedheid, vluchten in drugs, in spiritualiteit. Het is ook het verhaal van troost vinden in familiewaarden, doen wat je kunt doen.

Jojo is een vertederende held. Ondanks zijn jeugd zorgt hij voor zijn zusje en zijn oma, we zien hem daarnaast ook steeds verder vervreemden van zijn moeder. Leonie en Michael zijn te ver heen, zij gaan het niet meer redden. De laatste zin van de roman wijst erop dat er een goede afloop mogelijk is voor Jojo en Kayla: ‘Home, they say. Home.’ Ik kies ervoor om Sing Unburied Sing niet te zien als een roman over wanhoop maar over hoop. Het is een roman die je niet mag missen.





Geen opmerkingen:

Een reactie posten