zaterdag 10 september 2016

Graham Swift || Mothering Sunday

Vreemd toch dat er romans zijn die je vanaf het eerste moment grijpen. Misschien zit het hem in de eerste zin” die meteen een dromerige bijna sprookjesachtige sfeer neerzet: Once upon a time, before the boys were killed and when there were more horses than cars …’. En dan de subtiele wending van een gesprek over het eigenaarschap van het vierde been van een racepaard naar ‘He had a hand on her leg’. Zonder veel woorden eraan vuil te maken, maakt Swift duidelijk dat er iets intiems gebeurt. En die intimiteit zet hij door, de hele roman lang. Swift geeft ons een prachtig inkijkje in wat de laatste ontmoeting tussen twee minnaars blijkt te zijn. De één een jongeman van goede komaf die na Wereldoorlog I op het punt staat voor geld te trouwen, de ander de dienstmeid van de buren. Hoewel van andere komaf, is duidelijk dat hun zeven jaar durende relatie, anders kan ik het toch echt niet noemen, uitgaat van gelijkheid – in ieder geval in bed. Swift beschrijft pagina’s lang hoe hij zich aankleedt en hoe zij, nadat hij naar zijn verloofde gesneld is, naakt door het lege huis drentelt en op haar gemak in de keuken een hartige taart eet. Door te variëren in zinslengte en voortdurend subtiel tussen heden en verleden te springen, creëert Swift een beschouwende bij tijd en wijle poëtische sfeer die past bij het moment van afscheid nemen van twee minnaars en de wetenschap dat dit moment één van de bepalende factoren is waardoor zij eerst in een boekwinkel gaat werken en daarna zelf boeken gaat schrijven, succesvol. Omdat zij, Jane, de hoofdpersoon is die beschouwt, laat hij haar ook naar de mensen in haar omgeving kijken alsof ze personages in een boek zijn. En gebruikt ze deze mensen later ook daadwerkelijk als rolmodel voor de personages in haar boeken. Realiteit en fictie gaan dan door elkaar lopen.
Naarmate de roman vordert gaat Swift meer in op de literatuur die Jane beïnvloedt, laat hij haar filosoferen over woorden, over hun betekenis en hun plek in de wereld. Mothering Sunday wordt daarom meer dan een momentopname in een onmogelijke liefde, Mothering Sunday is een roman over volwassen worden, over keuzes maken. In dit geval voor taal en literatuur. Dat Swift die taal zelf uitermate goed beheerst en gebruikt,versterkt de beschouwing van Jane. Ik vond Mothering Sunday prachtig, dat moge duidelijk zijn. Ik kan me echter heel goed voorstellen dat deze roman voor een grote groep mensen te beschouwend, te moeilijk en wellicht zelfs te saai is. Ik heb genoten van de prachtige taal en de subtiele wijze waarop Swift zijn hoofdpersoon laat vertellen.



Geen opmerkingen:

Een reactie posten